Wspomnienie św. Jana od Krzyża, prezbitera i doktora Kościoła, obchodzone 14 grudnia, to jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego. Święty Jan od Krzyża, mistyk i teolog, jest jednym z najwybitniejszych duchowych nauczycieli w historii Kościoła. Jego życie i nauczanie miały ogromny wpływ na rozwój duchowości karmelitańskiej, a jego pisma teologiczne pozostają inspiracją dla duchowych poszukiwań wielu wierzących.

1. Życie św. Jana od Krzyża:

• Urodziny i wczesne życie: Św. Jan od Krzyża urodził się 24 czerwca 1542 roku w Fontiveros w Hiszpanii. Jego rodzina była uboga, a po śmierci ojca w wieku zaledwie dwóch lat, Jan i jego matka musieli zmagać się z wieloma trudnościami. Jako młody chłopak wstąpił do zakonu karmelitów.
• Powołanie do życia zakonnego: Jan od Krzyża poczuł powołanie do życia zakonnego w młodym wieku i po wstąpieniu do Karmelitów, rozpoczął życie w oddaniu Bogu. Jako młody zakonnik, przyjął imię „Jan od Krzyża” i postanowił oddać całe swoje życie w służbie Bogu, pragnąc żyć w ubóstwie, czystości i posłuszeństwie.

2. Reformator Karmelitów:

• Współpraca z św. Teresą z Ávili: Jan od Krzyża współpracował z św. Teresą z Ávili przy reformie zakonu karmelitów. Razem dążyli do przywrócenia pierwotnej surowości i duchowości zakonu, co miało na celu odnowienie życia modlitewnego, pokutnego i ascetycznego w Karmelu.
• Założenie zakonu karmelitów bosych: W wyniku tej reformy powstał nowy odłam zakonu, zwany karmelitami bosymi, który w swoim życiu zakonnym kładł nacisk na ubóstwo, życie kontemplacyjne i modlitwę. Jan od Krzyża stał się jednym z głównych twórców tej reformy.

3. Mistyk i teolog:

• Doświadczenie mistyczne: Jan od Krzyża jest znany przede wszystkim ze swoich głębokich doświadczeń mistycznych i duchowych. Przeżył liczne nocne ciemności duszy, które stanowiły dla niego okres duchowego oczyszczenia i zjednoczenia z Bogiem. Jego mistyczne doświadczenia miały ogromny wpływ na jego teologię.
• Pisma teologiczne: Jego najsłynniejsze dzieła to „Noc ciemna” i „Droga doskonałości”, które opisują duchową drogę człowieka, prowadzącą do zjednoczenia z Bogiem. W swoich pismach Jan od Krzyża nauczał o konieczności oczyszczenia duszy z przywiązań ziemskich i wyzwolenia jej z „ciemności”, aby mogła doświadczyć pełnej jedności z Bogiem.

4. Męczeństwo duchowe:

• Więzienie i cierpienie: Jan od Krzyża przeżył również liczne cierpienia i trudności. Został uwięziony przez braci karmelitów, którzy sprzeciwiali się reformie, na około 9 miesięcy. W czasie tego pobytu w ciemnej celi, poddany był surowym warunkom, ale przetrwał je dzięki swojej niezachwianej wierze i modlitwie. To doświadczenie stało się dla niego czasem głębokiego oczyszczenia duchowego.

5. Świętość i nauczanie:

• Duchowość i świętość: Św. Jan od Krzyża jest uważany za jednego z największych teologów mistyków w historii Kościoła. Jego duchowość była głęboko zakorzeniona w modlitwie, medytacji i dążeniu do pełnego zjednoczenia z Bogiem. Jego życie pokazuje, jak przez cierpienie, pokutę i modlitwę można zbliżyć się do Boga.
• Doktor Kościoła: W 1926 roku papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła, a w 1991 roku papież Jan Paweł II nazwał go „mistrzem duchowym”, podkreślając jego niezrównane osiągnięcia w dziedzinie duchowości mistycznej.

6. Św. Jan od Krzyża jako patron:

• Patron mistyków i zakonników: Św. Jan od Krzyża jest patronem mistyków, teologów, zakonników oraz wszystkich, którzy szukają głębszego zjednoczenia z Bogiem poprzez modlitwę, medytację i życie w ubóstwie.
• Zgodność z nauką Kościoła: Jego nauki na temat duchowości i mistyki są integralną częścią katolickiej tradycji duchowej. Był zwolennikiem równowagi między ascetyzmem a miłością Boga, podkreślając, że tylko przez całkowite oddanie się Bogu człowiek może osiągnąć prawdziwe zjednoczenie z Nim.

7. Ikona św. Jana od Krzyża:

• Wizerunek: W ikonografii św. Jan od Krzyża jest często przedstawiany w stroju zakonnym, z modlitewnym wyrazem twarzy i w kontekście modlitwy lub medytacji. Często pokazuje się go w samotności, co ma podkreślić jego życie kontemplacyjne i głębokie życie duchowe.

Św. Jan od Krzyża jest przykładem osoby, która poświęciła całe swoje życie dla Boga i innych, dążąc do świętości przez modlitwę, cierpienie i miłość. Jego życie i pisma stanowią niezrównany skarb dla Kościoła, zachęcając wiernych do głębokiej refleksji nad duchowością i dążeniem do zjednoczenia z Bogiem.